DARMBALANS
Breng jouw darmen in balans
Je darmen zijn een onderdeel van je spijsvertering. Als je darmen onrustig zijn, dan kan het zijn dat jij dat ook bent. Je spijsvertering hangt namelijk samen met ziekte en gezondheid: het is de bron van je afweersysteem en werkt samen met je brein.
Hoe werken je darmen?
Wanneer je voedsel je maag passeert, komt het in je dunne darm terecht. De dunne darm is ongeveer zes meter lang. Na de dunne darm volgt de dikke darm, die is één meter lang. Na de dikke darm volgt de endeldarm en helemaal onderaan zit je anus.Â
Je dunne darm verteert voedsel en neemt hieruit voedingsstoffen op door verteringssappen aan het voedsel toe te voegen. De dunne darm kneedt het voedsel waardoor het goed mengt met de verteringssappen. Op deze manier duwt je darm de voedselbrij in de richting van de dikke darm. Het voedsel dat onverteerbaar is en dus overblijft, komt in de dikke darm terecht. Je dikke darm onttrekt vocht uit je ontlasting en duwt de ontlasting verder, zodat het je lichaam kan verlaten.
Verstoring van je darmen
En verstoring van je darmen kan zich uiten in bijvoorbeeld verstopte darmen of diarree. Bij een verstopping lukt het niet goed om te poepen. Je poept minder dan 3 keer per week. De poep blijft te lang in je dikke darm en wordt daardoor hard en droog. Soms zijn het losse keutels. Een verstopping kan buikpijn of buikkrampen veroorzaken, pijn bij het poepen en kans op aambeien geven. Zorg dat je veel drinkt, voldoende beweegt, gezond eet (voldoende vezels) en ga meteen naar het toilet als je aandrang voelt. Als je diarree hebt, kan dit komen door een buikgriep, door bedorven voedsel, gebruik van bepaalde medicijnen, een prikkelbare darm, etc. Bij diarree is het belangrijk om extra veel drinken: water, (kruiden)thee of bouillon.
TOP TIPS VOOR JE DARMEN
Eet gezond en gevarieerd
Dit is natuurlijk niets nieuws. Maar waarom is het specifiek belangrijk voor je darmen? Groenten, fruit en gevarieerde voeding vol vezels zorgen voor een variatie aan voedingstoffen die de bacteriën in je darmen nodig hebben om goed te functioneren. Vezels zorgen er weer voor dat je ontlasting zacht genoeg is voor en goede stoelgang.
Zorg voor pre- en probiotica
Probiotica zijn goede, levende bacteriën. Prebiotica vormen de voeding voor goede bacteriën. De combinatie van deze twee zorgt voor een goede darmgezondheid. Pre- en probiotica vind je bijvoorbeeld in groenten, fruit, noten en peulvruchten.
Elimineer triggers
Wees je bewust van voeding waardoor je je niet goed voelt. Komen je darmen in opstand als je bijvoorbeeld lactose of gluten neemt. Elimeneer deze triggers dan, zodat je ervaart wat er daarna met je darmen gebeurt.
Beweeg
De combinatie van alle goede bacteriën in je darmen noemen we microbioom. En je micriobioom is dol op beweging, ook al ben jij dat misschien niet direct. Hoe actiever je bent, hoe diverser je micriobioom is. Lichaamsbeweging is een belangrijke stap om je darmen in balans te krijgen en te houden.
Pak stress aan
We kennen allemaal wel momenten van spanning. Maar als die spanning niet afneemt en constant wordt, herstelt het lichaam onvoldoende. Langdurige stress is een aanslag op je hele lichaam. Je darmen zijn er bijzonder gevoelig voor. Werken je darmen niet optimaal? Ga dan na of je stress ervaart en zoek manieren om je stress te verminderen. Lees voor tips hierover ook onze pagina over stress.
MEEST VOORKOMENDE KLACHTEN BIJ DARMEN
Acne en een gevoelige huid
De connectie tussen de huid en onze darmen is relevanter dan je misschien verwacht. Veelal gaan mensen op zoek naar oplossingen die ‘het probleem’ van buitenaf bestrijden. De interne ofwel onderliggende problemen worden daarbij overgeslagen. Er worden bijvoorbeeld medicijnen voorgeschreven die uiteindelijk een slechte uitwerking kunnen hebben op onze darmen, en dus het darm-microbioom verstoren. Veel voorkomende boosdoeners voor deze huidaandoeningen zijn voedsel gevoeligheden. Deze kun je traceren door een eetdagboek bij te houden.
Een goede manier van specifieke gevoeligheden traceren is het afnemen van een voedselgevoeligheid-test. Je kunt dit ook thuis doen met een eliminatiedieet en een dagboek. Belangrijke triggers voor onze huid zijn vaak: gluten, soja, zuivel en maïs. Door alleen al zuivel uit je dieet te schrappen kom je vaak een heel eind. Het zou ook kunnen dat je gevoelig bent voor gekruid
voedsel, dit is voor sommige van ons ontstekingsbevorderend.
Vrijwel niets is zo slecht als suiker. Het veroudert onze cellen, het zorgt ervoor dat we collageen verliezen, het richt schade aan de darmen en het draagt bij aan acne. Een overvloed aan suiker kan Candida (gistsoort die een plaatselijk infectie kan veroorzaken) in de hand helpen. Als de gifstoffen zich afscheiden is dit veelal terug te zien op de huid. Door suikers te elimineren kan de huid weer mooier gaan stralen.
Stress is ook een enorme factor in hoe je darmen zich gedragen of zich misdragen, en die gevolgen verschijnen op je huid.
Wat kun je doen voor een gezonde huid te bevorderen?
- Water drinken (1,5-2 liter per dag)
- Een gezond dieet bevat huid ondersteunende vitamines en mineralen
- Voedingsstoffen die de darmgezondheid optimaliseren. Gefermenteerd voedsel is bijvoorbeeld goed voor een gezonde darmflora.
- Pure onbewerkte voeding
- Krijg voldoende vezels binnen
- Probeer een ontspanning te vinden die voor jou werkt en dan ook regelmatig doet, zoals yoga, hardlopen, een strandwandeling of een wandeling in het bos.
Buikkrampen
Onaangekondigd ervaar je kortstondige pijnscheuten in je buik. Veelal worden de klachten omschreven als steken of trekkende pijn in de buik. We spreken dan van buikkrampen. Buikkrampen ontstaan veelal in de maag en darmen, maar kan bijvoorbeeld ook ontstaan in de baarmoeder bij menstruatiepijn.
Wat veroorzaakt darmkrampen?
Je kunt darmkrampen proberen te voorkomen door voedingsmiddelen te vermijden die de darm prikkelen. Vaak is het een kwestie van uitproberen welk voedingsmiddel voor jou irriterend werkt. Bekende prikkelende stoffen zijn cafeïne, nicotine, alcohol en melk. Ook stress kan de klachten veroorzaken of verergeren.
Wat kun je doen bij buikkrampen
Wat veroorzaakt darmkrampen?
Je kunt darmkrampen proberen te voorkomen door voedingsmiddelen te vermijden die de darm prikkelen. Vaak is het een kwestie van uitproberen welk voedingsmiddel voor jou irriterend werkt. Bekende prikkelende stoffen zijn cafeïne, nicotine, alcohol en melk. Ook stress kan de klachten veroorzaken of verergeren.
Wat kun je doen bij buikkrampen
- Warme kruik
- Warm bad
- Drink een paar glazen lauw water, dit werkt laxerend
- Gemberthee
- Strek je uit in plaats van de foetushouding, hierdoor krijgen je darmen meer ruimte
Concentratie
Als je concentratieproblemen hebt, dan heb je moeite om je aandacht te focussen op een onderwerp of activiteit. Je raakt snel afgeleid en kunt je moeilijk voor langere tijd op één ding richten. Concentratieproblemen kunnen zeer verschillende oorzaken hebben. Zo kan het lastig zijn om je te concentreren als je moe bent of wanneer je onder druk staat. Daar heeft iedereen wel eens last van. Deze klachten zijn doorgaans tijdelijk. Maar in sommige gevallen zijn concentratieproblemen van blijvende aard.
Oorzaak
Concentratieproblemen kunnen voortkomen uit een onderliggende oorzaak, zoals een depressie, relatieproblemen of burn-out. Meestal verdwijnt de concentratiestoornis als dit onderliggende probleem behandeld wordt. Ook hormonale veranderingen, zoals tijdens de menopauze of een zwangerschap, hebben invloed op de werking van je hersenen en het concentratievermogen.
De volgende symptomen wijzen op concentratieproblemen:
- Je kunt je aandacht moeilijk bij een bepaalde taak houden.
- Je hebt moeite met ordenen en het houden van overzicht.
- Je bent misschien vergeetachtig en chaotisch.
- Andere zaken leiden je snel af van waar je mee bezig bent.
Wat kun je zelf doen tegen concentratieproblemen?
- Zorg voor structuur in je leven, bijvoorbeeld door middel van een agenda en to do-lijstjes.
- Af en toe een time-out nemen zorgt voor rust en overzicht.
- Een partner of familielid kan je helpen met zaken organiseren en opvolgen.
- Pas je verwachtingen aan naar wat haalbaar is en doe dingen stap voor stap.
- Zorg dat je een goed slaapritme hebt
Diarree
Als je diarree hebt, komt dit meestal door buikgriep. Soms komt het door bedorven voedsel. je krijgt dan diarree door een virus, bacterie of parasiet. Via de mond komt het virus, de bacterie of de parasiet in de darm. Daar geven ze een ontsteking van de darm. De darm kan dan minder vocht opnemen. Er blijft veel vocht in de darm zitten. De poep wordt dan dunner. De poep, braaksel of speeksel kan ook weer iemand anders besmetten. Bijvoorbeeld via de wc of ongewassen handen.
Diarree kan komen door andere oorzaken:
- Langdurig gebruik van medicijnen
- Te veel zoete dranken drinken
- Een prikkelbare darm
Wat moet je drinken of eten als je diarree hebt:
- Extra veel drinken, water, (kruiden)thee of bouillon
- Geen energiedrankjes of frisdrank drinken
- Kleine beetjes per keer drinken als je overgeeft
- Een paar dagen niet of minder eten is niet erg
- Kleine beetjes per keer eten
- Het kan voorkomen dat de darmen minder goed tegen zoete dranken kan als de diarree langer dan 1 week aanhoud, zoals appelsap, melk of light dranken.
Gasvorming
Wat veroorzaakt gasvorming in de darmen?
De bacteriën in de darmflora creëren gas bij het afbreken van voedsel in het maag-darmkanaal. Bepaalde voedingsmiddelen zoals peulvruchten, uien, kool, fruit en light-producten worden niet volledig verteerd en komen in de dikke darm terecht waar het door de darmflora wordt vergist. Hierbij komt extra gas vrij.
Bij gasvorming kan er sprake zijn van de volgende symptomen:
Wat te doen tegen gas in darmen?
De bacteriën in de darmflora creëren gas bij het afbreken van voedsel in het maag-darmkanaal. Bepaalde voedingsmiddelen zoals peulvruchten, uien, kool, fruit en light-producten worden niet volledig verteerd en komen in de dikke darm terecht waar het door de darmflora wordt vergist. Hierbij komt extra gas vrij.
Bij gasvorming kan er sprake zijn van de volgende symptomen:
- Verstopping
- Rommelingen in je buik
- Opgeblazen gevoel
- Darmkrampen
Wat te doen tegen gas in darmen?
- Regelmatig eten en geen maaltijden overslaan
- Producten vermijden die extra gasvorming geven, zoals producten die die veel lucht bevatten, zoals frisdranken, slagroom, brood. Ongemerkt wordt met het voedsel ook veel lucht gegeten.
- Geen kauwgom gebruiken
- Stoppen met roken.
- Verstopping proberen te voorkomen door een gezonde, gevarieerde en vezelrijke voeding te gebruiken.
- Rustig eten en goed kauwen
Gewichtstoename
Het lichaam heeft energie (calorieën) nodig om alles te kunnen doen. Het lichaam haalt die calorieën uit voeding. Als de voeding meer energie levert dan het lichaam kan verbruiken, dan wordt de energie opgeslagen in de vorm van extra vet. En dan neemt het gewicht toe.
De meest voor de hand liggende oorzaak van een toename van het lichaamsgewicht is te veel eten. Dit kan te maken hebben met een eetstoornis, maar meestal is het gewoon een kwestie van discipline. Te weinig lichaamsbeweging is een andere oorzaak voor te zwaar worden. Veel mensen leiden tegenwoordig een zittend leven en bewegen te weinig.
Veel mensen worden vanzelf wat zwaarder, als ze ouder worden. Vaak hebben ze minder lichaamsbeweging dan voorheen en dus eigenlijk ook minder eten nodig.
Er kunnen meerdere oorzaken zijn voor de gewichtstoename:
- De overgang, een daling van de hormonen oestrogeen en progesteron doet zich voor tijdens de menopauze en veroorzaakt een aantal symptomen, waaronder een toename van buikvet
- Een gebrek aan slaap kan leiden tot hormonale veranderingen en versterking van de eetlust, zelfs als je lichaam geen voeding nodig heeft.
- Trage schildklier, mensen met een trage schildklier bewegen niet alleen minder omdat ze vermoeid zijn, het lichaam heeft ook te maken met een trage stofwisseling.
Emotie eten is eten dat, zoals de naam al zegt, voortkomt uit emotie. Men ervaart een bepaald gevoel en is daardoor geneigd om meer te gaan eten. In de meeste gevallen gaat het hier om een negatieve emotie, zoals eenzaamheid of verdriet.
Wat kun je doen tegen gewichtstoename?
- Een inkoppertje, eet minder en beweeg meer
- Drink minder alcohol, dit bevat erg veel calorieën.
- Zorg dat je gezond en gevarieerd eet, met weinig vet en suiker.
- Laat controleren of je schildklierfunctie in orde is.
- Probeer minimaal 30 minuten per dag matig intensief te bewegen.
Opgeblazen gevoel
Bij een opgeblazen buik is het maag-darmkanaal opgezwollen/opgezet door een verstoring van de spijsvertering of een hogere aanwezigheid van gas in het maag- en darmstelsel. Dat zorgt voor het opgeblazen gevoel in de buik. Je hebt dan het gevoel dat je buik erg vol zit.
Â
Bij een opgeblazen buik kan er sprake zijn van de volgende symptomen:
- Een harde, opgezette buik
- Gerommel in de buik
- Pijn in de buik
- Misselijkheid
Â
Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om een opgeblazen of opgezwollen buik te voorkomen. Hierbij kun je denken aan aanpassingen in je voeding en leefstijl.
- Eet vezelrijk voedsel
- Kauw goed en rustig
- Beperk je inname van cafeïne
- Drink water
- Beweeg voldoende
- Onthoudt jezelf van bewerkt voedsel, met name suikers en vet
Stemmingswisselingen
Je spreekt van stemmingswisselingen als je gemoedstoestand snel kan veranderen. Het ene moment kun je je chagrijnig, boos of lusteloos voelen, terwijl je je op een ander moment weer vrolijk en gelukkig kunt voelen. Je hebt dus “ups” en “downs” die elkaar (snel) opvolgen. Soms duurt het misschien maar een paar minuten of een uur, en soms wellicht een halve dag of langer. Nadat je een tijdje “down” bent geweest, kan het zijn dat alles weer goed voelt.
Stemmingswisselingen kunnen diverse oorzaken hebben, zoals:
- Hormoonhuishouding, bijvoorbeeld een periode in je menstruatiecyclus of zwangerschap
- Voeding, bijvoorbeeld als je te lang niet eet, wisselingen in je suikerspiegel, of als je voeding eet met onvoldoende voedingsstoffen
- Slecht slapen, als je te weinig slaapt en daardoor prikkelbaarder wordt
- Genetische oorzaken kunnen bijdragen aan stemmingswisselingen
- Traumatische gebeurtenissen, van vroeger of recent
- Gebruik van verdovende middelen (zoals alcohol en drugs)
- Te veel stress en spanning in je leven
- “Negatieve” mensen in je omgeving
- Te weinig beweging / sport
- Het weer (weinig zon) kan ook van invloed zijn
- Psychische klachten en problemen (bijvoorbeeld overmatig kritisch zijn op jezelf en anderen, trauma’s, depressieve gevoelens, rouwverwerking)
Wat kun je aan stemmingswisselingen doen:
- Ga op zoek naar de oorzaak van stemmingswisselingen, waardoor wordt het getriggerd? Is het je hormonen, komt het door stress, of merk het juist in de winter wanneer er minder zon is?
- Zoek een activiteit op waardoor je altijd blij wordt of tot rust komt
- Tel tot tien en laat de negatieve emoties even gaan
- Onderzoek of natuurlijke supplementen jou ondersteuning kunnen geven
Sugar Cravings
Sugar cravings kunnen het gevolg zijn van een onbalans in je darmen. Wanneer je te veel zoetigheden eet, kunnen de bacteriën in je darmen gemakkelijk uit balans raken. Er ontstaat een overvloed aan gisten en schimmels, welke zich voeden met snelle suikers die bijvoorbeeld in snoep, koekjes en toetjes zitten.
Als je veel suikers eet, zorgt dit voor pieken in je bloedsuikerspiegel. Je lichaam zal proberen de bloedsuikerspiegel weer te laten dalen, met een suikerdip als gevolg. Je zult je erg moe voelen, waardoor de drang van je lichaam naar energie, in de vorm van suikers, weer toeneemt. Zo kom je als het ware in een vicieuze cirkel terecht.
Wat veroorzaakt cravings?
De kans dat je naar slecht eten grijpt is heel groot. Food cravings zijn hier een signaal zijn van ons lichaam dat er een tekort is aan bepaalde essentiële mineralen. De craving ontstaat door een bepaalde smaak van het product en ook door chemicaliën die het bevat. Een aantal voorbeelden zijn:
- Heb je zin in chocola, dan kan het zijn dat je behoefte hebt aan magnesium, dat zit namelijk ook in de cacao van chocola
- Heb je zin in chips, misschien heeft je lichaam dan wel behoefte aan zout
- Heb je behoefte aan snoep, dan heeft je lichaam wellicht te kort aan chroom
Tips om sugar cravings te weerstaan
- Eet minder suiker.
- Drink ongezoete dranken. Met name veel water, daar krijg je een vol gevoel van
- Eet bij elke maaltijd vezelrijke producten.
- Doorbreek slechte gewoontes. Snack je vaak tijdens het Netflixen, zorg dan dat je een bakje rauwkost of een appel klaar hebt staan.
- Eet een stevig ontbijt.
- Vermijd zoetstoffen.
- Nooit met honger naar de supermarkt.
Vermoeidheid
Iedereen heeft weleens last van vermoeidheid. Je slaapt soms een nacht slecht, of bent door een hectische periode in je leven wat vermoeider. Het is normaal om af en toe moe te zijn en het kan ook best even duren voor dit weer over is. Maar soms weet je niet waar de vermoeidheid vandaan komt, is het een symptoom van iets anders of lukt het niet goed om uit te rusten. En wat als je voortdurend moe bent en meer slapen en rusten je er niet bovenop helpt?
Vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben. Voorbeelden zijn:
- Structureel te weinig slapen
- Te veel stress, bloedarmoede
- Schildklierproblemen
- Een depressieve stoornis.
Bijkomende symptomen van vermoeidheid kunnen zijn: vermoeide ogen, geheugenproblemen, een futloos gevoel en hoofdpijn. Vermoeidheid kan op verschillende manieren tot uiting komen. Het verschilt ook per persoon in hoeverre je de symptomen ervaart. Dit zijn veelvoorkomende symptomen van vermoeidheid:
Vermoeidheid kan op verschillende manieren tot uiting komen. Het verschilt ook per persoon in hoeverre je de symptomen ervaart.
Dit zijn veelvoorkomende symptomen van vermoeidheid:
- Snel geprikkeld zijn;
- Emotioneel reageren;
- Hoofdpijn;
- Lusteloos gevoel;
- Sloomheid;
- Veel gapen;
- Droge ogen;
- Vergeetachtigheid;
- Concentratieproblemen;
Er zijn een aantal manieren waarop je jouw vermoeidheid kunt verminderen. Hier zijn een aantal tips:
Neem je levensstijl onder de loep. Ga eens na, eet je wel genoeg, of juist te veel? Eet je gezond en gevarieerd? Beweeg je genoeg? Hoeveel alcohol consumeer je? Door hierbij stil te staan kun je vaak al veel winst behalen en meer energie krijgen
Te weinig (kwaliteits)slaap is ook een veelvoorkomend probleem dat vermoeidheid veroorzaakt. Het helpt om op vaste tijden naar bed te gaan en op te staan en hier niet te veel van af te wijken. Daarnaast is het belangrijk om voordat je gaat slapen te ontspannen en het is ook belangrijk dat je niet te veel blootgesteld wordt aan bijvoorbeeld je telefoon, televisie of laptop.
Probeer te ontspannen. Het klinkt simpel, maar veel mensen hebben de neiging om voortdurend ‘aan’ te staan. Je bent altijd bereikbaar, consumeert constant nieuws, of werkt nog even door om iets af te krijgen. Deze constante prikkels zorgen ervoor dat het moeilijk is om echt te ontspannen. Het is belangrijk om inspanning af te wisselen met ontspanning. En als je ontspant, probeer dan ook echt te ontspannen.
Wees aardig voor jezelf. Als je perfectionistisch en erg streng bent voor jezelf bent raak je sneller vermoeid. Probeer af en toe een momentje te pakken en aan jezelf te vragen of je nu niet te streng bent voor jezelf.
Verstopping
Bij verstopping lukt het niet goed om te poepen. Je poept minder dan 3 keer per week. De poep blijft te lang in uw dikke darm en wordt daardoor hard en droog. Soms zijn het losse keutels. Een ander woord voor verstopping is obstipatie.
Door verstopping kun je deze klachten krijgen:
- Je poept minder vaak en het doet pijn.
- De ontlasting is hard en droog.
- Je hebt buikpijn of buikkrampen. Dat komt omdat er veel poep in je dikke darm blijft zitten.
- Je moet hard persen om er wat uit te krijgen.
Wat kun je doen bij verstopping
- Drink veel water
- Beweeg voldoende
- Eet gezond en vooral voedsel met voldoende vezels, zoals volkoren producten, groente, fruit, peulvruchten
- Ga meteen naar de toilet als je aandrang voelt
Winderigheid
Iedereen laat winden en dat is dus heel normaal. Om het darmgas kwijt te raken, wordt er per dag ongeveer 10 keer een wind gelaten. Je merkt hier nauwelijks iets van.
Bij iedereen is er altijd een hoeveelheid gas in het maagdarmkanaal aanwezig. Dit gas komt in het maagdarmkanaal door onder andere het inslikken van lucht en door gasvorming door darmflora. Onverteerde voedselresten die in de dikke darm terechtkomen, worden door de darmflora bewerkt. Bij dit proces komen veel gassen vrij.
Het gas in de darm bestaat vrijwel geheel uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan. Dit zijn allemaal reukloze gassen. Het stinken van winden heeft te maken met een geringe hoeveelheid stinkende gassen. Dit zijn vaak zwavelverbindingen (rotte eieren) die vrijkomen bij de afbraak van bepaalde eiwitten. De samenstelling en de geur van het darmgas heeft onder andere te maken met de voeding en de darmflora.
Extra gasvorming in de darm is een vervelend probleem, vooral als er geen controle is over het laten van winden. Mensen schamen zich er vaak voor. Zij gaan contacten vermijden en durven het niet met de huisarts te bespreken. Extra gasvorming is meestal onschuldig. De winderigheid is eerder lastig dan gevaarlijk.
Wat kun je eraan doen?
- Eet regelmatig en probeer geen maaltijden over te slaan
- Vermijd voedsel die extra gasvorming geven, light frisdranken, bier, peulvruchten, koolsoorten, prei, ui etc.
- Neem geen kauwgum
- Neem je tijd voor de maaltijd en probeer niet te veel te praten tijdens het eten