- 18 oktober 2022
- Lifestyle
Medicinaal gebruik van cannabis door de eeuwen heen
Ruim honderd jaar geleden werd de cannabis plant wereldwijd nog als medicijn geaccepteerd. In onze huidige samenleving wordt cannabis vaker gezien als een verboden middel. Eeuwenlang medicinaal gebruik, lijkt soms volledig te zijn vergeten. Vele denken bij het woord cannabis als iets wat erg slecht voor je is. En hoe zit dat dan met ‘reguliere’ medicijnen? Die eindeloze lijsten (zware) bijwerkingen hebben, die soms erger kunnen zijn dan de symptomen waar het medicijn voor gebruikt moet worden. Die vindt men heel normaal. Cannabis kent dus een hele lange geschiedenis als het om zijn medicinale gebruik gaat. Door de eeuwen heen werd de plant op diverse manieren ingezet voor het behandelen van de meest uiteenlopende klachten en ziekten. We nemen je kort mee van de oudheid naar de moderne tijd. Volgende week lees je meer over waarom we in de moderne tijd cannabis associëren met iets dan slecht voor je is.
Oudheid
In de oudheid werd cannabis gebruikt voor onder andere pijnbestrijding, malaria en constipatie. De eerste schriftelijke vermelding van cannabis dat medicinaal werd gebruikt lijkt te komen uit China. Een mythische keizer (Shen Noung) omschreef cannabis als een elixer voor onsterfelijkheid. In deze periode zijn er stukken gevonden waardoor we weten dat cannabis onder andere werd ingezet voor verdriet, epilepsie, vaginale krampen en oogheelkundige aandoeningen. Zo vermeldt het Indiase Atharva Veda, een encyclopedie bestaande uit 37 boeken waarin Plinius alle voor hem bekende feiten heeft verzameld om zo een compleet mogelijk beeld van de wereld te geven, dat het gebruik van cannabis zou helpen bij het los kunnen laten van angsten.
Een Romeinse historicus genaamd Plinius refereerde in zijn Naturalis Historia, die uitgegeven werd in 77 na Chr, naar cannabis als ‘gelotophyllis’. De letterlijke betekenis hiervan was leaves of laughter. Hij schreef cannabis voor bij gewrichtspijn en jicht. De wortel van de cannabis zou rauw ook pijn en blaasvorming verminderen bij brandwonden. Rond deze zelfde tijd schreef de Griekse botanist Pedanius Dioscorides in zijn De Materia Medica over het aanraden van het gebruik van gekookte cannabiswortel bij ontstekingen, jicht en om de ‘zachtheid van de gewrichten’ te herstellen.
Ervaar je wel eens wat meer stress, slechte slaap of wellicht verstoorde darmen?
Body & Mind helpt jou om je innerlijke rust weer terug te krijgen.
Middeleeuwen
In de middeleeuwen, vanaf ongeveer de negende eeuw, bereikt cannabis en zijn medicinale gebruik ook West-Europa. In The Old English Herbarium , het eerste boek dat een up to date en makkelijk te lezen medicinale werking van 185 planten uitlegt, werd het sap van de cannabis plant aanbevolen bij wonden en ‘pijn van de ingewanden’. In 1158 wordt cannabis voorgeschreven bij hoofdpijn, misselijkheid en als kompres voor zweren en wonden door de Duitse benedictijnse abdis Hildegard von Bingen. Robert Burton schreef in zijn Anatomy of Melancholy dat uitgebracht werd in 1621 dat hennepzaad gebruikt kon worden voor het behandelen van depressiviteit. Daarnaast prees de Engelse Nicholas Culpeper, een botanicus, cannabis aan vanwege onder meer de ontstekingsremmende eigenschappen.
Modernetijd
In het westen werd het gebruik van cannabis als medicijn pas populair door de publicaties van William Brooke O’Shaughnessy, een Ierse arts. Hij onderzocht in 1839 in India het effect van cannabis op dieren. Zijn conclusie was dat cannabis niet toxisch is en besloot vervolgens op zijn eigen patiënten te experimenteren. Hij onderzocht met inheemse preparaten van cannabis Indica naar het effect bij mensen met aandoeningen zoals cholera, tetanus en reuma. Hij constateerde dat cannabis een waardevol middel is tegen (spier)krampen en dat het bij pijnverlichting kan geven. De verslagen met O’Shaugnessy zijn bevindingen veroorzaakten in Engeland en daarbuiten een sensatie.
Het nieuwe ‘wondermedicijn’ werd al snel overal aanvaard in de westerse geneeskunde. Zo werd in 1851 cannabis opgenomen in de U.S. Pharmacopeia onder de naam ‘Extractum Cannabis Indicae’. Ook in de Nederlandse apotheken was cannabis onder deze naam in de eind negentiende eeuw beschikbaar. Het wordt toegepast bij toevallen zoals epilepsie, astma, krampen, slaapstoornissen en migraine.
Het nadeel van cannabispreparaten was echter dat ze wisselend waren van kwaliteit en sterkte. In die tijd was de kennis van cannabinoïden, de belangrijkste actieve stoffen in cannabis, niet zo groot als nu. Indica-soorten preparaten bevatten ook de psychoactieve stof THC en er was zo goed als niets bekend over de synergetische werking tussen de verschillende cannabisbestandsdelen onderling. Bij een te hoge dosering waren de bijwerkingen te sterk, bij een te lage dosering bleef het effect soms weer uit. Omdat cannabis niet met water kan worden gemengd was injecteren niet mogelijk. In die tijd deden andere medicijnen zoals morfine en codeïne hun intrede, waardoor cannabis als medicijn steeds meer op de achtergrond terechtkwam.
Cannabis is jarenlang in Amerika medicijn nummer één geweest. Hier kwam een einde aan vanaf de jaren dertig van de twintigste eeuw, doordat er een agressieve antilobby tegen cannabis werd opgezet. De impact hiervan is nu over de hele wereld nog altijd merkbaar…
